ဂလာန်ဟၟဲကဵုကြမဳပၠန် လ္ပဖန်စကာ
ပ္ဍဲလိုက်ဝွံ ညာတ်တဝ်သွာတုဲ တီဍာ်ဇြိုဟ်ဍာ်ဍာ၊ ညာတ်အကာဲအရာကာယပါၚ်တုဲ ဂွံတီဂကူယုတ်ပြဲရ၊ မိၚ်ဂလာန်တုဲ ဂွံတီညးစဳကၠးဟွံစဳကၠးရ၊ ညာတ်ချောဲကၟတ်တုဲ တီကေတ်တိခိုဟ်ဟွံခိုဟ် ပြကိုဟ်လောကနဳတိ သ္ဂောံလဝ်ရောၚ်။
ကြမဳဟီုမ္ဂးဂှ် ဒှ်ဂလာန်အဝေါဟာတြေံတြဟ်တုဲ ဂလာန်လၟုဟ်ဂွံ (ယုတ္တိ=ဂုဏ်ဖဵု) ဟီုသ္ဂောံကော်ခဴစရ၊ ဂလာန်ဟီုမ္ဂးဂှ် ဂလာန်နွံကဵုဂုဏ်ဖဵု ဂလာန်ဟၟဲကဵုဂုဏ်ဖဵု ဍေံတိတ်ဒှ်ၜါသာ်ရ၊ ဂလာန်နွံကဵုဂုဏ်ဖဵုဂှ် တသိုက်စိုတ်ဇကုလေဝ်ဒှ် တသိုက်စိုတ်ညးသ္အာၚ်လေဝ်ဒှ်၊ ဂလာန်ဟၟဲကဵုဂုဏ်ဖဵုဂှ် ယဝ်ဟီုပ္တိတ်ဏာ ကျာ်သြဳအောန်ပ္ဍဲဇကု ဗွဲကြဴဒှ်သၞကဵုဇကု သွက်ညးတၞဟ်လေဝ် ဒှ်ဒတုဲဖဵုဟွံမာန်ရောၚ်။
ပ္ဍဲကဵုဂကူမွဲမွဲ ပရေၚ်ဇၞော်မောဝ်တဴတက်ဂှ် ရံၚ်ကဵုဂလာန်အရေဝ်ဝေါဟာလိက်ပတ်ဘာသာတုဲမ္ဂး ဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ်ဒးရ၊ ပ္ဍဲမၞိဟ်မွဲမွဲလေဝ် ရံၚ်ကဵုလဟီုပါၚ်ဂလာန်ဝါစာတုဲမ္ဂး ဂုဏ်ဖဵုနွံဟၟဲလေဝ် ပါ်ပါဲဒးရ၊ ပိုဲမၞိဟ်တံဂှ် ဂွံဒှ်ပရေၚ်ဆက်ဆောံကုညးဂမၠိုၚ်တုဲ ဗီုညးကဵုညး သ္ပအဲပရဲကဵုဂကူဘာသာ အရေဝ်လိက်ပတ်ဇကုတုဲ အရိုဟ်ဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲ ရပ်စပ်စကာသုၚ်စောဲတဴအိုတ်ရောၚ်။
ပိုဲမၞိဟ်တံဂှ် နွံတဴညးမွဲဓဝ်ဟွံသေၚ် နွံတဴဗွဲမဂၠိုၚ်ဂၠၚ်ရ၊ မၞိဟ်တံဂှ် နွံဒၟံၚ်ကဵုဂကောံဂြောဝ်ဂတာ မသကလောကောဒေံ ပွဳပွူဋ္ဌာန်ဒၟံၚ်ဇကုဇကု အကြာသ္ကံရဲကီု ပ္ဍဲဂကောံကီု ဂွံဒှ်ၚုဟ်မးညးသ္ကံဂှ် ဒးဟီုဂလာန်နွံကဵုဂုဏ်ဖဵုမ္ဂး ဒးရးရ၊ နအလဵုဇကုဒးကၠောန်ကမၠောန်ကီု ပ္ဍဲဂကောံမွဲမွဲကီုကဵုဒှ် ဂံၚ်ဟီုဂံၚ်ချပ် ဂံၚ်ကၠောန်လဒေါဝ်ဝိုၚ်ဂှ် ဒှ်ဂလာန်နွံကဵုဖဵု ဂလာန်ချပ်လဝ်လဒေါဝ်ဝိုၚ် လဒေါဝ်မၞိဟ်ဟေၚ် ပိုဲဒးရေၚ်တၠုၚ် ဓမံက်ရုပ်ရဴကမၠောန် ဒးကၠောန်အာမွဲစွံရ၊ ဟီုမွဲဗီုကၠောန်မွဲနဲမ္ဂး ဍေံဟွံဒှ်ဂလာန်ဟီု၊ ကမၠောန်ဂှ်လေဝ် ဟွံဒှ်ဂုဏ်ဖဵုရောၚ်။
ယွံမိမဂကူမန်တံ ကောန်ၚာ်ပိုဲသၠးပ္တိတ်နူဂဝ်ဂၞဴဂှ် ညံၚ်ရဴတၞးလိက်ပလး ဗီုဒးစိုတ်ဂှ် ဓဇက်ချူကေတ်ဂွံမာန်ရ၊ ကောန်ၚာ်တံဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်အဝဲဗ္တောန်အရေဝ်ဘာသာတုဲ ဗီုမိမတံဒးစိုတ်ဂှ်ဗ္တောန် ကောန်ၚာ်တံလေပ်မာန်ဖအိုတ်ရ၊ မိမလ္ၚဵုတံဂှ် ဟိုတ်နူဆာန်ကောန် လောန်ၜက်အာနူကဵုသၞောတ်တုဲ ဗ္တောန်လက်လေဝ်နွံ၊ မသကလောကောဒေံဂှ် ထေက်ကဵုဒးကော်ကော, ဣၝဲတံလေဝ် ဟွံဗ္တောန်ကဵုကော်အိုတ်တုဲ ကဵုကော်စယၟုရ၊ မိမလ္ၚဵုတံဂှ်ပၠန် လက်ကောန်ၚာ်တံရ၊ ကောန်ၚာ်တံဂှ် ဂလာန်လက်ဂှ်ရ, ဍေံထေက်ခယျခိုဟ်တုဲ ဂလာန်အဝေါဟာနွံကဵုဂုဏ်ဖဵုနွံကဵုယေန်သၞာၚ်ဂှ် ဍေံဟွံလေပ်ကၠာ၊ မအရေဝ်လက်ဟၟဲကဵုဂုဏ်ဖဵု မအရေဝ်ဟၟဲကဵုယေန်သၞာၚ်ကျာ်သြဳစာ်စာ်ထောၚ်ထောၚ်ဂှ်ရ, ဍေံတံလေပ်အာကၠာလောဲလောဲရောၚ်။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် မိမလ္ၚဵုတံဂှ် ကောန်အဲကြမ်မံၚ်ဂှ် ကေတ်စဒၟံၚ်ဂုန်စရာဲလ္တူဘဝကောန်ၚာ်ဂှ်ရတုဲ “ကောန်ယာဲတဆာန်ဂှ် ဒှ်ကောန်ညးဍုၚ်ကွာန်က္ဍုဟ်” သဂွံဒုၚ်ယၟုအိုတ်ရ။ ယွံမိမတံ ယဝ်သရဆာန်ကောန်ဍာံမ္ဂး ကဵုတဴကွတ်ပညာမွဲမွဲညိ၊ နူကဵုဍောတ်ဍောတ်ဝွံ ကောန်ဇကုဟွံကဵုလဝ်ဒ္ဂေတ်လၟေတ်ဟွံဝေတ်တက်ပလေဝ်မာန်လဝ်မ္ဂး ဗွဲကြဴဒှ်အန္တရာဲကဵုကုမိမ ကေုာံမၞိဟ်နွံပွဳပွူသီုကလောမိသဂကူဘာသာတံဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဏောၚ်။ “လာ်ၜဝ်ဂၠံၚ်ကၞောတ် ကောန်ဒးဝေတ်နူဍောတ်ဍောတ်” မိက်ဂွံကဵုဏာသတိရောၚ်။
ယွံမိမတံသီုညးဖအိုတ် ယဝ်သရဆာန်ကောန်ဍာံမ္ဂး ဂလာန်အရေဝ်အဝေါဟာမၞုံကဵုဂုဏ်ဖဵုၚုဟ်မးကေုာံယေန်သၞာၚ်ဍိုန်ဍိုန်ဍောတ်ဍောတ်ဂှ် ဟီုဗ္တောန်ကဵုကောန်ပိုဲတံဂှ်ညိ၊ ဂလာန်မပ္တံ ယွံ,အဴ, မိ,အပါ, အပါဇၞော်, မိဇၞော်, ကောဒေံ မူဣစဳ, အပါနာဲ,မိဣနာဲ, ခိုဟ်သန်ရ, တၚ်ဂုန်ရ, မ္ၚဵုရအဴ ညံၚ်ရဴသာ်ဏံဝွံ ထေက်ကဵုသ္ဒးဗ္တောန်ဟီုတဴသုၚ်စောဲမ္ဂးတှ်ေ ညးတၞဟ်ရံၚ်ကၠုၚ်ဂကူပိုဲမ္ဂး ဂကူမန်ဂှ် ဒှ်ဂလာန်အရေဝ်အဝေါဟာ ဗွဲမသာယျေန်တဴဗွဲမလောန်ဂှ် ပိုဲဂွံထိုၚ်သးနူမၞိဟ်သၟးဟွံက ဒေဝတဴတံလေဝ် သ္ဍိုက်ဆာန်ထိုၚ်သးကၠုၚ်ဘဝပိုဲမာန်ရောၚ်။
သၟတ်မန်ပိုဲတ္ၚဲဏံလေဝ် လ္ၚဵုဂှ်ကော်မံၚ်မိမဇကု (အမေအိုး အဘအိုး) မိမဇကုတံဂှ် အာယုက်ညးတံနွံဗ္ဒါဲ (၄၀) သၞာံ (၄၀) သၞာံပြၚ်ညိကီုရ, ၜိုန်ဂလိုၚ်လဵုလေဝ် ညးဟွံဗျုစကွေံကွေံပုဟ်၊ သၟတ်ပိုဲတံ ဓရီုကျာကဵုသ္ကံရဲတံတှ်ေ ဟီုလဴစပရောပရာမိယာဲဇကု (အမေးအိုး) ပိုဲ ဗီုတေံဗီုဏံ၊ ဂလာန် (အမေးအိုးအဘအိုး) တံဂှ် ကလၚ်ခိုဟ်မံၚ်ဟာ, ပိုဲကော်ညးတံ (အမေးအိုး အဘအိုး) တှ်ေ ဂုဏ်ဖဵုဂၠိုၚ်တိုန်ဟာ, ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ်တှ်ေ ကော်သ္ပမိပ်ဝေၚ်ဟာ၊ ဂလာန်ပိုဲကော်မံၚ်အနန္တဂုဏ်ပိုဲဂှ် ဂုဏ်ဖဵုနွံဟၟဲဂှ် ပိုဲသၟတ်တ္ၚဲဏံတံညးဂမၠိုၚ်လေဝ် သ္ဒးချပ်ဗ္စာထေက်ရ၊ မိတှ်ေမိ အပါတှ်ေအပါ ကော်အိုတ်ညိဂှ် မိက်ဂွံဗ္ကန်ဏာရရောၚ်။
သၟတ်မန်ပိုဲတ္ၚဲဏံ ညးလ္ၚဵုဒယှ်ပြာထာဒၟံၚ်လ္တူလပှ်ကျာဂှ် မိပ်စိုတ်စၞဂကူမန်ဗွဲမလောန်ရ၊ ညးလ္ၚဵုတံဂှ်ပၠန် လေပ်ဖန်ဗ္ဒဟ်ကၠောန်ရုပ်ဒမျိုၚ် သုၚ်စောဲတဴမအရေဝ်ပွမလက်ဆောဟီုတဴကြာန်ကြာန် လေပ်စကာအရေဝ်အဝေါဟာနကဵုကပေါတ်အလိၚ်ကီု၊ မလက်တံဂှ် စွံလဝ်ပ္ဍဲတၞုၚ်သၟန်ပါၚ်ညံၚ်ရဴအရေဝ်အဝေါဟာယေန်သၞာန်မန်ပိုဲ-မ္ၚဵုရအဴ သာ်ဏံဗွဲတုန်။ ယွံသၟတ်တံအဴ ဂလာန်ဟၟဲကဵုဂုဏ်ဖဵုတံဂှ်ဝွံ လ္ပဖန်ဗ္ဒဟ်ဟီု လ္ပစကာမ္ဂး ခိုဟ်မာန်ရောၚ်။
ဆေၚ်စပ်ကဵုဂလာန်မ္ဂး မိက်ဂွံထ္ၜးဏာသာဓကဥပမာမွဲရ၊ လၟမွဲဂှ် ဂၠာဲဂွံနၚ်က္ၜိုၚ်ပှ်တုဲ ယိုက်ဂၠေၚ်တ္ၚိုန်ဖျဴနၚ်လုပ်အာပ္ဍဲကွာန်ရ၊ အဃောစဴကၠုၚ်ကွာန်စိုပ်ဘာ်ဂၠံၚ်ဍာန်ဂှ် သၟတ်တြုံမွဲဆဵုဒးလၟတုဲ ကညာၚ်ကော်တိုန်ရ၊ “ဝဵု --- လၟ, ကဵုစဖျုန်မွဲသွ”၊ လၟချပ်တိုန်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ “အဝ် ၝဏံရမျှာၚ်မ္ၚိုဟ်ကြံၚ်ကွေံကွေံ, လၟကဵုဏာဇုတ်ဍေံသၟးရ”၊ တြုံသၟတ်ဒုတိယလၟေၚ်ၜါဂှ်ဆဵုလၟုတုဲ “ဝဵု --- ကောလၟ ကဵုစဖျုန်မွဲသွညိအဴ” လၟ ချပ်ပ္ဍဲစိုတ် “တြုံသၟတ်ပွမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴနွံမံၚ်သွံ၊ လၟကဵုဏာဖျုန်မွဲသွ နစိုတ်မိပ်မိပ်ရ”၊ တြုံမရနုက်ကဵုတတိယလၟေၚ်ပိလက္ကရဴအိုတ်ဏံပၠန် “ယွံရဲသဟာဲလၟ ကဵုစဖျုန်မွဲသွညိအဴ” ဂလာန်ဝွံ လၟသာယျေန်ကတောဝ်တုဲ ဗွဲမပေၚ်စိုတ်လၟဟေၚ် လၟကဵုဏာဖျုန်က္ၜိုၚ်ပှ်တံဗွဲမဂၠိုၚ်ရောၚ်။
ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ, ယွံသၟတ်တံ ဟိုတ်နူပူဂဵုဇကုမွဲတုဲ ယၟုမိမအ္စာ ယၟုဍုၚ်ကွာန် ယၟုဂကူဝံသ လ္ပကဵုပရေံ လ္ပကဵုယုတ်သဝ်အာတွဵုညိ၊ ဟိုတ်နူဇကုမွဲတုဲ ယၟုမိမအ္စာ ယၟုဍုၚ်ကွာန် ယၟုတၞောဝ်ဒတောဝ်ဂကူဘာသာ သ္ဂောံမြမောဝ်ပြာကတ်တိုန် ဂွံဒုၚ်ကေတ်ဂလာန်ထိုၚ်သးနူညးဂမၠိုၚ်၊ ဒၟာဟိုတ်နူဇကုမွဲတုဲ ဒှ်ဒတုဲဖဵုလ္တူဂကူဘာသာမ္ဂးတှ်ေ ဣဝွံ ညးကော်ခဴစသၟတ်ခိုဟ်ခိုဟ်ပြဲပြဲမွဲ နွံကဵုဂုဏ်ဖဵုရောၚ်။
ယွံမဟာဇန်ညးဍုၚ်ကွာန်မန်တံ ဋ္ဌာန်လဵုစိုပ်စိုပ် ဒၞါဲလဵုအာအာ ဂလာန်ဟၟဲကဵုဂုဏ်ဖဵုတံဂှ် ဒၞာဲလဵုလေဝ်ညးဟွံပၠောပ်အဝေါၚ်ပုဟ်၊ ဂလာန်ဟၟဲကဵုဂုဏ်ဖဵုတံဂှ်ပၠန် ညးတၞဟ်ဟီုကဵုပိုဲလေဝ် ပိုဲဟွံဒးဂၞပ်စိုတ်ပုဟ်၊ နအလဵုဇကုလေဝ် လ္ပဟီုပ္တိတ်ဏာတွဵုညိ၊ မိက်သ္ဂောံကဵုဏာသတိဗွဲလၚ်္ကာမွဲပိုဒ် ဆက်ဗှ်အာသၟဝ်ဏံအိုတ်ညိအဴ။
ဂလာန်ဍာံပြဲ ဟီုညးအဲ သၞဝဲပါဲဒဴအာ
ဂလာန်ယေန်သၞာၚ် လဟီုပါၚ် ရမျှာၚ်နွံမ္ၚဵုကၠာ
ကမၠောန်နွံဖဵု ပိုဲကၠောန်ကဵု ဒှ်ကုသဵုမဟာ
ဂကူဘာသာ မိမအ္စာ ရှ်ေသှ်ေပြထာရောၚ်။
ယွံမိမဂကူမန်တံအဴ ဩဝ်--ရပ်စပ်သုၚ်စောဲဂလာန်မၞုံကဵုဂုဏ်ဖဵု မအရေဝ်အဝေါဟာယေန်သၞာၚ်မန် ကျေဝ်ကျေဝ်အိုတ်စိုအ်ဂှ် နကဵုက္ဍိုပ်လိက်ပရေၚ်မွဲပိုဒ် “ဂလာန်ဟၟဲကဵုကြမဳပၠန် လ္ပဖန်စကာ” ဏံ ဟီုဗ္စန်ဆဝ်ဗ္ၚုဟ်ဏာတုဲ မ္ဒးအုပ်ကၠေံနိဂီု ဆဝွံရောၚ် တၚ်ဂုန်ရအဴ။
(မိသာယျာမန် - ဍုၚ်ကၟာဝက် ရးဇြာ)
